Barbaar reservaten

“Als we deze psychopaten niet confronteren en bestrijden, zullen we allemaal eindigen in hun volgzame perversie van een samenleving, of in één van de interneringskampen die nu al worden gebouwd in alle 50 staten van Amerika ‘voor ongehoorzame dissidenten’.”

Omdat we de behoefte hebben om de wereld om ons heen te begrijpen – sommigen meer dan anderen – hebben de meeste mensen, waaronder ikzelf, de neiging om te kijken naar George Orwell’s 1984 (gepubliceerd in 1949) als het juiste model om de huidige drang naar onderdrukkende controle die we overal om ons heen zien te begrijpen. De scherpzinnige sociale theoreticus en universeel onderlegde denker Zygmunt Bauman (Liquid Modernity, p. 53) wil ons dit echter laten heroverwegen, waar hij een onthullende vergelijking biedt tussen Orwell en Aldous Huxley’s (Brave New World, 1932) alternatieve visies op dystopie die, in het geval van Huxley, in eerste instantie misschien verkeerdelijk als utopie worden gezien, schrijft Bert Olivier.

Bovendien dienen Baumans inzichten als een waardevolle heuristiek bij het begrijpen van de dystopie-in-wording van vandaag. Om je vijanden te kunnen bestrijden, moet je ze immers begrijpen, vooral als ze werken volgens Sun Tsu’s bekende aforisme ‘Alle oorlogvoering is gebaseerd op misleiding‘, waarvan onze huidige vijanden meester zijn. Het is onze taak om ze te ontmaskeren.

Bauman, die de (receptie van de) verschillende dystopische visies van Huxley en Orwell als een dispuut beschouwt, formuleert het als volgt (p. 53):

Gezien de cruciale verschillen tussen de dystopische visies van deze twee gedenkwaardige literaire werken, zou het niet al te veel problemen moeten opleveren om te beslissen welke van de twee het meest overeenkomt met wat we vandaag de dag om ons heen zien, of misschien – in het licht van de verschillende manieren waarop controle wordt uitgeoefend door onze would-be meesters – worden we eigenlijk geconfronteerd met een amalgaam van de twee. Maar voor het geval dat sommige lezers het ‘fictieve’ scenario van een van beide (of beide) zijn vergeten, zal ik jullie geheugen even opfrissen.

Orwells 1984 is waarschijnlijk bekender dan Huxley’s Brave New World. Het speelt zich af in een staat genaamd Oceanië, ergens in de toekomst, en vertelt het verhaal van Winston Smith, wiens werk op het Ministerie van Waarheid een taak met zich meebrengt die ons vandaag de dag maar al te bekend is – denk aan ‘factcheckers’; een ironische naam, als er ooit een was – namelijk ervoor zorgen dat historische verslagen, door ze te vervalsen, niet de waarheid over het verleden weerspiegelen. Zijn taak, door ze te wijzigen, is ervoor te zorgen dat het ‘verleden’ overeenkomt met de ideologie van de Partij. Dit is de hersenspoelmaatschappij van Big Brother, van Ingsoc, van de Thought Police (die, van alle overheidsinstanties, het meest gevreesd wordt door de burgers), van constante bewaking van elke persoon, waarbij hun gedrag in de gaten wordt gehouden voor tekenen van ontevredenheid of, de hemel verhoede het, van rebellie), en van Doublethink en Newspeak (de taal die ontworpen is om kritisch denken te remmen). Het is belangrijk om eraan te herinneren dat de heerschappij van de Partij in 1984 de politieke dictatuur (van de toekomst) vertegenwoordigt die Orwell met deze roman wilde identificeren en waartegen hij wilde waarschuwen.

De roman presenteert een totalitaire samenleving die model staat voor elk totalitarisme dat opereert door afwijkende meningen en onafhankelijk denken (en handelen) de kop in te drukken, met andere woorden, het vertegenwoordigt een totalitaire heerschappij die onhandelbaar gedrag onderdrukt en controleert door individuen conformiteit bij te brengen door middel van angst en, als ze in opstand komen – zoals Winston en zijn onwettige minnares Julia leren – door middel van psychologische en lichamelijke marteling, die gericht is op het herstellen van hun onbetwiste loyaliteit aan de Partij. Alomtegenwoordige bewaking – ook een bekend begrip voor ons vandaag – staat centraal in de heerschappij van de Partij (1949, p. 4-5):

Onnodig te benadrukken dat kritisch denken en handelen niet kunnen overleven, laat staan floreren, in deze maatschappij. De propaganda van de Partij is alomtegenwoordig en het regelmatig uitgevoerde ritueel van gehoorzaamheid aan Big Brother is een middel om mensen te manipuleren tot totale onderwerping. Wat hoop geeft bij het lezen van de roman is dat Orwell deze in de verleden tijd heeft geschreven, met de optimisme opwekkende implicatie dat de totalitaire samenleving van Oceanië niet meer bestond op het moment dat het verhaal werd geschreven. Dit moeten we onthouden.

Wat betreft Huxley’s sciencefictionroman Brave New World, zoals eerder aangegeven, lijkt het op het eerste gezicht eerder een utopische dan een dystopische roman, omdat de burgers van deze samenleving gelukkig lijken te zijn en er geen probleem mee hebben om zich aan de verwachtingen te conformeren. Bespeur je in de laatste zin hierboven al een aanwijzing dat het een dystopische roman is? Het sleutelwoord is ‘gelukkig’. Als je in 2020 de website van het World Economic Forum (WEF) bezocht, werd je begroet door een foto van een jonge man met het onderschrift: ‘In 2030 zul je niets bezitten, maar [of was het ‘en’?] je zult gelukkig zijn. Het is sindsdien verwijderd – ongetwijfeld omdat zoveel mensen er kritisch commentaar op schreven – maar het duikt nog steeds af en toe op op andere websites waar mensen zo vooruitziend waren om het te bewaren. Bovendien resoneert het met Brave New World, zoals ik zal laten zien.

Huxley’s roman werd 17 jaar voor die van Orwell geschreven en was waarschijnlijk deels geïnspireerd door de gruwelijke gebeurtenissen in de Eerste Wereldoorlog, waar soldaten lange tijd in smerige, onhygiënische loopgraven doorbrachten (en deels door de komst van het communisme in Rusland). Je zou kunnen denken aan de futuristische samenleving die Huxley afschilderde in Brave New World als de complete antithese van dergelijke abjecte omstandigheden van verloedering: mensen in deze verbeelde wereld zijn gelukkig (denk WEF), geconditioneerd volgens ‘neo-Pavloviaanse’ leerstellingen en hebben geen probleem om zich te conformeren aan wat er van hen wordt verwacht. Zelfs de pijn van het baren wordt vermeden ten gunste van genetisch gemanipuleerde voortplanting; ze worden verwekt en geboren in vitro – al te klinisch om burgers te herinneren aan pijn en lijden. Met andere woorden, Brave New World vertegenwoordigt een welwillende totalitaire staat, vergeef me de oxymoron.

Maak niet de vergissing om uit mijn korte beschrijving van een samenleving waar de omstandigheden bevorderlijk zijn voor ‘geluk’ op te maken dat de burgers in deze wereld zijn wat wij als ‘vreugdevol’ zouden beschouwen. Dat zijn ze niet; hun ‘geluk’ is meer een geïnduceerde staat van gelijkmoedigheid, zonder pieken van opwinding of uitbundigheid – als die al optreden, wordt dat onmiddellijk tegengegaan met een ‘chemische’ behandeling. Het punt is om extremen van affect en emotie te vermijden, en het chemische middel om deze vreugdeloze, maar tevreden staat te bereiken is soma, dat mensen innemen zodra ze neigen naar depressie, opwinding of woede omdat het een gevoel van tevredenheid opwekt, dat kan variëren afhankelijk van de hoeveelheid die je inneemt. Je kunt er zelfs een overdosis van nemen en sterven.

Als het nodig is, besproeit de politie onhandelbare mensenmassa’s met soma (een woord dat ‘lichaam’ betekent of het bedwelmende sap van een oude Indiase plant). Het zou me niet verbazen als Huxley soma heeft gemodelleerd naar mescaline of LSD, waar hij een voorstander van was – zoals hij dat uitdroeg in zijn boek The Doors of Perception, op de titel waarvan de naam van Jim Morrison’s band, The Doors, was gebaseerd.

Huxley nam als het ware een notitie uit Plato’s boek door individuen voor te bestemmen voor verschillende sociale klassen, en uit het totalitaire gedachtegoed door kritisch denken of handelen niet te bevorderen. Het individualistische hoofdpersonage, Bernard Marx (die een Alpha-Plus is in de roman), kan een indirecte verwijzing naar Karl Marx suggereren voor zover het gaat om rebelleren tegen zijn eigen maatschappij, en zijn vriendin, Lelina Crowne, een samensmelting van Russisch sentiment en adellijke of koninklijke (tsaristische?) neigingen, in tegenstelling tot het soort maatschappij waarin ze leven. Maar – zoals in de meeste samenlevingen die strikt volgens totalitaire principes zijn gestructureerd (die hier een verrassend karakter krijgen, omdat ze uitgaan van het geluk van de burgers) – is er een ‘buitenkant’.

Eigenlijk is er meer dan één, als je ‘IJsland’ toevoegt, waar individuen zoals Bernard (die het angstvallig vermijdt) naartoe worden verbannen, omdat ze te ‘zelfbewust individueel’ en te ‘interessant’ zijn om de orthodoxie van deze faux utopie te accepteren. Het belangrijkste ‘buiten’ heeft de vorm van een ‘Savage Reservation’ waar mensen leven, zonder de standaard in vitro voortplanting en de lopende band conditionering die alomtegenwoordig is in de gelijknamige ‘brave new world’, waar Henry Ford als een godheid wordt beschouwd.

Nadat ze naar een Savage Reservaat zijn gereisd, ontmoeten Bernard en Lelina een wilde – later ‘John’ genoemd – die ze interessant genoeg vinden om mee terug te nemen naar de ‘beschaving’. Het duurt niet lang voordat de wilde zich realiseert dat de samenleving waarin soma mensen reduceert tot amorele automaten niets voor hem is, en hij raakt betrokken bij gebeurtenissen die ernstige vragen oproepen over deze samenleving van vrijwillige conformiteit, met als gevolg dat hij (niet noodzakelijkerwijs positief) wordt gezien als een symbool van vrijheid en individualiteit.

Het is voorspelbaar waartoe dit zou leiden, maar voordat het zover is, gebeurt er iets waarbij haastig soma wordt uitgedeeld onder een groep in khaki-kledij gehulde Delta’s die op weg zijn naar een mogelijke confrontatie met John, en wanneer hij hiervan getuige is, kan hij niet nalaten tussenbeide te komen door hen aan te sporen de soma-tabletten, die hij als ‘afschuwelijk vergif’ bestempelt, weg te gooien. Dit leidt ertoe dat hij onder dwang naar een ziekenhuis wordt gebracht, waar deze scène zich afspeelt (p. 258):

Ik heb waarschijnlijk genoeg gedaan door deze twee romans kort te reconstrueren, zodat mensen kunnen begrijpen waar de zogenaamde ‘elites’ (een verkeerde benaming, als er ooit een was) van vandaag naartoe gaan met hun poging om de bestaande samenleving om te vormen tot een wereldwijde totalitaire staat. Hoewel het doel in Huxley’s ‘brave new world’ samenleving hetzelfde is als in Orwell’s fictieve Airstrip One (namelijk een volgzame, zo niet gehoorzame, conformistische samenleving) zijn de middelen om dit te bereiken enorm verschillend, en de meesten van ons zouden, als ze de keuze kregen, kiezen voor Huxley’s alternatief – zelfs als het lezen van dit overzichtsessay van Brave New World je zou doen beseffen dat het ver afstaat van de wereld waaraan we gewend zijn (of tenminste, tot voor kort gewend waren).

Dat betekent niet dat de ‘elite varkens’ – zoals in Orwell’s Animal Farm – ervoor terug zouden deinzen om draconische, 1984-emulerende maatregelen te gebruiken om ons vandaag de dag onder controle te houden. Ze kunnen proberen de indruk te wekken dat ze een ‘zachte controle’ nastreven, zoals in Huxley’s roman, maar vergis je niet: zoals ze tijdens de plandemie al hebben laten zien, zijn ze net zo wreed als Orwell’s Big Brother. Met andere woorden, waar we vandaag de dag mee te maken hebben lijkt misschien gemodelleerd naar Brave New World, maar het is op zijn best een samensmelting van Brave New World en 1984.

Herinner je dat ik hierboven schreef over de ‘buitenkant’ van de pseudo-utopische ‘beschaving’ in Brave New World. Er zijn andere romans die met hetzelfde literaire apparaat werken, zoals Michel Huellebecq’s The Possibility of an Island en J.M. Coetzee’s Waiting for the Barbarians – beide zijn naar mijn mening diepgaande literaire werken – maar relevanter voor mijn huidige doeleinden is het feit dat de schurk die nu vaak toepasselijk ‘Bill Gates van de hel’ wordt genoemd, meer dan eens heeft opgemerkt dat degenen onder ons die weigeren zich te voegen naar de maatregelen die ze voor ons in petto hebben, ‘uitgesloten zullen worden van de maatschappij‘.

Ik weet niet hoe het met u zit, maar wat mijzelf betreft, ik zou veel liever uitgesloten worden van een totalitaire samenleving – zelfs een die Huxley’s soma-verslaafde pseudo-utopie evenaart – dan opgenomen te worden in 15-minutensteden, de digitale gevangenis van CBDC’s, een regime van regelmatige (niet-) ‘vaccinaties, beperkingen op reizen, veroordeeld tot het eten van insecten (terwijl de ‘elite’-parasieten genieten van hun biefstuk en lamskoteletten) en surveillance op meerdere niveaus, waaronder het internet en het fysieke niveau, waar AI-robots de bevolking in toom zullen houden. Maar vergeet niet: ‘U zult gelukkig zijn!

Ik vraag me af of ze een variant van soma zullen gebruiken, of dat ze – zoals Klaus Schwab’s griezelige persoonlijke sycofant, Yuval Noah Harari bij verschillende gelegenheden heeft gezegd – de volgzame kudde ‘gelukkig’ zullen houden met ‘drugs en computerspelletjes‘. Hoe dan ook, vergis je niet – tenzij we deze psychopaten confronteren en bestrijden met alles wat we tot onze beschikking hebben, zullen we allemaal eindigen in hun volgzame perversie van een samenleving, of in een van de interneringskampen die al worden gebouwd in alle 50 staten van Amerika ‘voor ongehoorzame dissidenten‘ of – mijn persoonlijke voorkeur – een ‘Savage Reserve’ á la Brave New World, waar we kunnen leven als mensen, en niet als ’trans-mensen’.

Copyright © 2024 vertaling door Frontnieuws. Toestemming tot gehele of gedeeltelijke herdruk wordt graag verleend, mits volledige creditering en een directe link worden gegeven.

De Grote Hongersnood Reset: U zult niets bezitten en u zult verhongeren

Volg Frontnieuws op Telegram

Lees meer over: